منابع مالي شايد در ذهن همه عامل اول، اصلي و برتر كسب و كار باشد ولي در مورد كسب و كار هاي نوپا آنچه كه در مرحله ايده و تيم سازي است يك عامل اشتباه است. استارتاپ و يا مجموعه كه با نيت كسب و كار و يك ايده در حال شكل گيري است تا زماني كه ساختار اجرايي و بازاريابي خود را در قالب محصول و خدمات پياده سازي نكند، به طور كلي منابع مالي در قالب توسعه بسيار خطر آفرين است چه از نظر ايجاد تعهد به منابع و چه از نظر كار تيمي و تغيير شكل و رفتار همكاري.
با اين وجود منابع مالي عامل حياتي براي موفقيت كسب و كارها به حساب ميآيد كه پياده سازي اين عامل باتوجه به موقعيت كسب و كار مدل هاي متنوعي را ميپذيرد و باعث ميگردد ريسك منابع مديريت شده باشد.
به عنوان مثال در كشور انگلستان براي استارتاپ هاي كه در مرحله رشد خود قرار دارند(ايجاد محصول اوليه و حضور در بازار) مدل تامين مالي Equity(دريافت سهام) تحت عنوان SEIS(seed Enterprise Investment Scheme) صورت ميپذيرد. در اين مدل شركت هاي كه كمتر از دو سال سن و كمتر از ۲۵ كارمند داشته باشند و همچنين دارايي هاي آن ها كمتر از ۲۰ هزار يورو باشد واجد شرايط اين منبع هستند.
1Bootstrapping
اولين روش تامين مالي كسب و كار خودتان هستيد. شما ميتوانيد در مقابل سرمايه گذاري خارجي براي شروع كسب و كار تا رسيدن به شناخت بازار و پتانسيل هاي توسعه محصولتان از حداقل منابع خودتان استفاده كنيد. اين خود ميتواند شركت شما باشد، تيم باشد و يا يك شخص اصلي ويا عضو كسب و كار و يا صندوق خانوادگي و حمايتي باشد. اين مدل منابع تنها براي كسب و كارهاي كوچك مناسب است و به دليل انعطاف پرداخت و دسترسي آسان سرعت بالايي را در تامين هزينه هاي شما انجام ميدهد. اين نوع از سرمايه گذاري ميتواند تمركز بالاي را براي ايجاد محصول و بازار داشته باشد.
2Crowdfunding
اصطلاح تامين منابع جمعي، يا مردمي، مدلي مشاركتي است كه با بخش انبوهي از افراد(در قالب عمومي / سرمايه گذار) صورت ميپذيرد. شايد نزديكترين مثال همان گل ريزان خودمان باشد كه براي امري خير صورت ميپذيرد. در مدل سرمايه گذاري جمعي نگاه مشاركت در ايجاد يا توسعه است اگرچه مبتني بر پاداش نيز باشد.
مدل سرمايه گذاري جمعي در قالب ۴ روش ميتواند پياده سازي شود:
- كمك: معمولا این نوع تامین مالی در موسسات خیریه و غیر انتفاعی انجام می‌شود و کسانی که سرمایه اهدا می‌کنند، این کار را فقط و فقط با چشم‌داشت اجتماعی انجام می‌دهد.
- قرض : تعدادی از افراد (هر کس به قدر توان خود)، بخشی از سرمایه مد نظرتان را به شما وام می‌دهند. این نوع وام‌ها به ۲ صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت اعطا می‌شوند.
- پاداش: در این روش، فرد تامین‌کننده سرمایه، به ازای هزینه‌ای که اهدا می‌کند، از یک پاداش بهره‌مند می‌شود. این پاداش، هر چیزی می‌تواند باشد. گاهی این پاداش، صرفا نام بردن از شخص و یک تشکر ساده در برخی از پوسترهای‌تان است؛ گاهی به صورت حکم پیش خرید محصول و یا اجازه حضور در مراسم رونمایی محصول، خدمات یا به طور کلی کسب و کارتان است.
- مشارکت/سهام: در این روش، درصدی از درآمد کسب و کار به تامین کننده سرمایه تعلق می‌گیرد.
اين لينك اطلاعات كاملي را در اين خصوص به شما ميدهد. همچنين دستور العمل دريافت مجوز براي راه اندازي اين نوع پلتفرم ها را ميتواندي از اين طريق مشاهده نماييد.
3سرمايه گذاران خطرپذير Venture Capital
که از آن با عنوان‌های «سرمایه‌گذاری جسورانه» یا «سرمایه‌گذاری کارآفرینی» نیز نام می‌برند، عبارت است از تأمین سرمایه لازم برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهای نوپا (استارت آپ) كه ریسک فراوانی دارد.شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر عموماً در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که به تکنولوژی جدیدی یا روش کار نویی دست پیدا کرده باشند، و این سرمایه‌گذاران در ازای پولی که سرمایه‌گذاری می‌کنند، سهام آن شرکت را تصاحب می‌کنند و از این طریق تولید پول می‌کند. سرمایه مخاطره پذیر سرمایه‌گذاری شده عموماً هنگامی که سهام آن مبادله می‌شود نقد می‌شود.
نمودار بالا نشان ميدهد كه سرمايه گذاران خطرپذير در چه نقطه اي وارد كسب و كار ميشوند و سرمايه گذري ميكنند. پيشنهاد ميكنم حتما اطلاعات انجمن سرمايه گذاران خطرپذير را مطالعه نماييد.
- صندق جسورانه رویش لوتوس
- صندوق جسورانه یکم آرمان آتی
- صندوق جسورانه توسعه فناوری آرمانی
- صندوق جسورانه یکم دانشگاه تهران
- صندوق جسورانه ایده نو تک آشنا
4سرمایه مرحله کشت ایده seed funding
اولین حامی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاران مرحله کشت ایده می‌باشند. یک کارآفرین می‌تواند با یک جستجوی محلی یا اینترنتی افراد مختلفی برای سرمایه‌گذاری پیدا کند. در این مرحله سرمایه‌گذار طبق قوانین و فرمت‌های پذیرفته شده در بازار بخشی از سهام شرکت (کسب‌وکار نوپا) را خریداری می‌کند. در اين نوع، سرمايه گذار کمک می‌کند تا كسب و كار به درآمد اولیه برسد یا اینکه برای سرمایه‌گذاری‌های بعدی آماده شود. پول مرحله کشت ایده می‌تواند از کمک دوستان یا فامیل،سرمایه‌گذاران معتبر، سرمایه‌گذاران خطرپذیر، سرمایه‌گذاران فرشته یا سرمایه‌گذاران جمعی نیز تأمین شود.
پول مرحله کشت ایده می‌تواند برای فعالیت‌های اولیه مانند تحقیقات بازار یا توسعه محصول، هزینه شود. خود کارآفرین هم می‌تواند از سرمایه‌گذاران اولیه باشد
5سرمايه گذاري فرشته يا فرشتگان كسب و كار Angel investor
اين سرمايه گذاري درواقع پس از سرمايه گذاري مرحله کشت ایده صورت ميپذيرد كه كسب و كار شكل پيدا كرده است. فرشتگان كسب و كار در قالب گروه هاي صنفي و يا تيم هاي شخصي اقدام به سرمايه گذاري ميكنند و كمترين دخالت را در مديريت كسب و كار دارند.
6وام وضمانت ها
تسهيلات و وام اگرچه ميتواند از بخش هاي خصوصي در قالب نرخ بازگشت يا به ازاي سهام باشد اما در كشور ما بيشتر در قالب دولتي مفهوم دارد. تسهيلات دولتي براي كسب و كار هاي نوپا مي بايست نرخ پايين داشته باشد و از طرفي حتما باتوجه به نوع فعاليت داراي فرصت يا تنفس بازپرداخت باشد. البته تسهيلات بانك هاي كشور درحال حاظر شكل صنعتي داره و نميتوان با خطكش صنعت فناوري و كسب و كار هاي نوپا را ارزيابي و خط كشي كرد.
درحال حاضر بهترين محل براي اين تسهيلات وجوه اداره شده وزارت ارتباطات و تسهيلات صندوق توسعه ملي براي اشتغال روستايي است ولي براي شركتهاي كامل و متوسط به بالا كه مشتري و بازدهي تضمين شده دارد و نيازمند سرمايه گردش و يا ثابت با نرخ بالاتري هستند اشتغال فراگير تبصره ۱۸ مناسب است
7بورس و سهام
تامين منابع از طريق بورس به دوصورت رخ ميدهد مستقيم و غير مستقيم . در حالت عير مستقيم همنطور كه قبلا اشاره شده Crowdfunding يا تامين منابع جمعي يكي از محل هاي تامين منابع خود را بورس قرار ميدهد. به اين شكل كه ليست تمام عوامل(نهاد مالی مجری تامین سرمایه جمعی) در فرابورس درج می‌شود و سرمايه گذاران در بورس ميتواننند سهام هاي عرضه شده اين نهاد ها را تهيه نمايند و در فرابورس خريد فروش نمايند . صندوق هاي سرمايه گذاري جسورانه در حال حاضر ميتوانند با دريافت مجوز از از سازمان بورس اوراق بهادار اقدام به ارائه سهام صندوق حمايتي خود شوند و در مقابل منابع جمع آوري شده را در طرح هاي برگزيده خود سرمايه گذاري نمايند.
در حالت مستقيم شركت كه به بلوغ خود رسيده مستقيم باتوجه به شرايط خود و ارزيابي سازمان بورس اوراق بهادار وارد بورس مي‌شود و سهام خود را در فرابورس ارائه مينمايد.
